DWANGARBEID OP VOORNE-PUTTEN?
Bij Voorne -Putten Werkt worden bijstandsgerechtigden onvrijwillig te werk gesteld, in het kader van de participatiewet. Bijstandsgerechtigden gaan daar, vaak ver onder hun niveau, ongeschoold werk doen en krijgen daar niets voor. Geen reiskosten en andere vergoedingen. Men werkt dus in een industriële omgeving, buitendiensten en fietsenstallingen. Meestal zonder zicht op een betaalde baan. Normaal gezien wordt daar tenminste minimum-, cao-loon en toeslagen voor avond en weekend betaald. Ook krijgen bijstandsgerechtigden contracten opgedrongen, waarmee men een deel van haar rechten verspeelt.
Kan dit allemaal zó? Een juridische analyse: dwangarbeid in de Participatiewet
Centrale Raad voor Beroep: “Bijstandsgerechtigden slechts verplicht kunnen worden tot het verrichten van arbeid, indien elk perspectief richting arbeidsinschakeling ontbreekt. De woorden ‘elk perspectief’ geven in feite aan dat de verplichting om arbeid met behoud van uitkering te verrichten niet snel zal afketsen op het feit dat het traject niet bijdraagt aan arbeidsinschakeling.”
Participatietrajecten waarbij de rechten van deelnemers onvoldoende zijn gewaarborgd, worden in een artikel in het juristenblad Ars Aequi (feb. 2019) getypeerd als dwangarbeid.
De Praktijk: Bijstandsgerechtigden kregen een trajectplan, dan wel een trajectovereenkomst voorgelegd. Met dit plan / deze overeenkomst in de hand werden bijstandsgerechtigden aan het werk gezet. In onderliggende stukken wordt dan overigens weer gesproken over “werknemer” of “baan”. Dit maakt de juridische positie van de deelnemende gemeenten diffuus, maar ook werden bijstandgerechtigden geconfronteerd met regels die in strijd met wetgeving zijn, maar er redelijkerwijs ook niet tegen konden protesteren binnen het opgelegde systeem.
Waarom is het contract met de bijstandsgerechtigden, opgelegd tot november 2018 nietig
Ik geef u redenen waarom, naar mijn inschatting, de Gemeente fout zit m.b.t. het te werk stellen van bijstandsgerechtigden en in de fout blijft gaan. Er zijn in ieder geval 7 verschillende trajectplannen in omloop. Een van 8 pagina’s en 20 artikelen, zonder toelichting, een van 12 pagina’s met 23 artikelen en een bijlage met een soort van toelichting en een trajectplan voor vrijwilligerswerk met volslagen ridicule voorwaarden. Al deze documenten bevatten artikelen die in strijd zijn met wet- en regelgeving. Deze trajectovereenkomsten zijn onder druk getekend door bijstandsgerechtigden. Vaak was men laaggeletterd of de geschreven Nederlandse taal niet machtig. De Gemeente stelt in een artikel in het Weekblad Groot Nissewaard dat men niet hoeft te tekenen, maar in de praktijk blijkt dat systematisch anders uit te pakken of anders te hebben uitgepakt.
Artikel 5 is in strijd met de Wet Bescherming Persoonsgegevens en de AVG
Artikel 9 is in strijd met het Algemeen Burgerlijk Wetboek, WAZO en de algemeen verbindend verklaarde CAO voor de Sociale Werkvoorziening. Lees hier een beknopt overzicht
Artikel 15 is in strijd met de Arbowet
Ten principale is de trajectovereenkomst nietig omdat de trajectplannen onwettige, zelfs strafbare elementen bevatten, maar ook omdat ze onder druk zijn getekend.
De trajectplannen zijn nietig omdat:
Het geheel in strijd is met de Participatiewet, omdat er in onderliggende stukken en correspondentie wordt gesproken van “werknemer” en “weigeren van een baan”. De Participatiewet is op dit punt heel duidelijk. Eigenlijk gaat het ook niet om trajectplannen, omdat er geen onderliggende plannen van aanpak in de documenten zijn opgenomen. Ook gaat het niet om overeenkomsten, omdat er geen sprake is van vrije wil en gelijkwaardigheid van de ondertekenaars.
Het geheel in strijd is met de Algemene wet bestuursrecht (Awb) omdat het trajectplan moet worden opgevat als een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing. De Wethouder gaf dat zelf ook aan in een Commissievergadering. Bijstandsgerechtigden zijn niet gewezen op de bezwaar en beroepsmogelijkheden. Niet in de beschikking inzake de ABW en niet in de Trajectplannen. (Art 1:3 lid 1 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) / art. 6:4 lid 1 en art. 8:1 Awb).
Het geheel in strijd is met de Awb omdat bijstandsgerechtigden in de trajectovereenkomst systematisch worden bedreigd met sancties. Men is daardoor chantabel. (Uitspraak Centrale Raad van Beroep 12 september 2017).
Het intrekken, met een simpel briefje van een “werkbegeleider” , van artikel 5 ongeldig is. Het gaat immers om een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing van het College van B&W. Aanpassing van alle trajectplannen kan dus uitsluitend door middel van een voor bezwaar en beroep vatbare beslissing. Dat dient per persoon te gebeuren. Waarbij opgemerkt moet worden dat dan ook veel meer aanpassingen nodig zijn, gezien het voorgaande. Eerder genoemd briefje heft de nietigheid niet op.