Het is een bekend fenomeen. Als bedrijven in de problemen komen, staan de durfkapitalisten te trappelen op de stoep. Dat was zo bij de Nederlandse dagbladen, bij de Hema en bij tal van andere ondernemingen waar Nederlanders voorheen trots op waren. De durfkapitalisten, in de volksmond ook wel roofkapitalisten genoemd, kopen een nagenoeg failliet bedrijf op en stoten de zwaarst verlieslatende afdelingen af.
Vaak gaan onroerende zaken in de ramsj, uiteraard binnen de eigen kring, en worden deze direct terugverhuurd aan het getroffen bedrijf. Het bedrijf wordt opgesplitst omdat de delen meer opbrengen dan het geheel nog waard is.
Schulden voor winstuitkeringen
De goed lopende zaken worden een tijdje aangehouden, worden overladen met schulden ten behoeve van ‘winstuitkeringen’ en gaan daarna ook in de verkoop. Met deze financiële trucs worden flinke bedragen opgehaald.
Als het misgaat komt de schuldenlast voor rekening van de staat (achterstallige belastingen) en de crediteuren (openstaande facturen en financieringen).
We kunnen er kort over zijn wat AirFrance-KLM betreft. De schuldenlast is 33 keer groter dan de beurswaarde. De brutomarge in betere tijden was amper 5 procent.
Technisch failliet
Dit betekent mijns inziens dat de schulden niet meer kunnen worden terugbetaald. Het bedrijf heet dan technisch failliet. Voor roofkapitalisten is dat een leuke kluif.
Toch is er iets geks aan de hand. Terwijl bij de luchtvaartfirma Virgin Atlantic deze moderne roofridders vol zijn ingestapt, gebeurt dat bij AirFrance-KLM niet.
Dat is best opmerkelijk, want je kunt nu alle aandelen van AirFrance-KLM overnemen voor iets meer dan een miljard euro (koers vandaag rond het middaguur nog maar 2,91 euro per aandeel).
40 Miljard aan verplichtingen
Daarvoor koop je de hele duvelse bende, inclusief vliegtuigen, gebouwen en andere transportmiddelen. OK, je krijgt er dan wel een lijstje verplichtingen bij van zo’n 40 miljard euro, maar dat is voor een doorgewinterde roofkapitalist een stukje cake. Die krijgt daar geen jeuk van.
Het Franse AirFrance-KLM heeft eigen vliegtuigen die kunnen worden verkocht en teruggehuurd. Dezelfde truc kan worden uitgehaald met de gebouwen en andere bezittingen. Dat levert al gauw enige miljarden op. Toch gebeurt het niet, terwijl dat in een vrije markt de gewoonste zaak van de wereld is.
Ik vraag me nu dus af of AirFrance-KLM er inderdaad zó ontzettend slecht aan toe is dat zelfs roofkapitalisten hun vingers er niet meer aan durven branden. Moet de belastingbetaler het nu helemaal alleen oplossen?
Verschenen bij Schipholwatch en Joop van BNNVARA